Najważniejsze elementy mowy pogrzebowej
Pogrzeb to uroczystość, która wymaga szczególnej oprawy. Żeby podkreślić podniosły charakter wydarzenia, rodziny zmarłych coraz częściej decydują się na wygłoszenie mowy pogrzebowej. Jakie elementy powinna ona zawierać, aby uhonorować zmarłego?
Mowa pogrzebowa – zwyczaj kultywowany od wieków. Czym powinna się odznaczać?
Obyczaj żegnania zmarłej osoby uroczystą mową istnieje w kulturze europejskiej od wieków. Podczas pogrzebu religijnego najczęściej odpowiada za nią duchowny, a podczas pochówku świeckiego – mistrz ceremonii. Zazwyczaj koncentruje się ona na osobie zmarłej, trudnych emocjach wywołanych utratą bliskiego oraz ogólnych refleksjach związanych ze śmiercią i przemijaniem.
Nic nie stoi również na przeszkodzie, aby sami członkowie rodziny oraz przyjaciele uhonorowali w ten sposób zmarłą osobę. W przypadku pogrzebu religijnego mogą to zrobić już po zakończeniu oficjalnych uroczystości, np. jeszcze na cmentarzu lub podczas stypy. A w przypadku pogrzebu świeckiego – w przeznaczonym na to momencie, który sami określą. Mogą też po prostu zdać się na doświadczenie duchownego lub mistrza ceremonii.
Niezależnie od tego, kto ostatecznie będzie wygłaszał uroczystą mowę pogrzebową, powinna ona spełniać pewne wymogi. O czym w szczególności należy pamiętać?
- Ton panegiryczny. Mowa pogrzebowa powinna wysławiać zmarłego, oddawać mu hołd i koncentrować się na jego zaletach oraz dobrych uczynkach. Jest to zgodne z zakorzenionym w kulturze nakazem, by o zmarłym mówić tylko dobrze.
- Oceniający, demonstratywny sposób wyrażania się mówcy. Jest wykorzystywany w oratorstwie okolicznościowym. Mowa pogrzebowa realizuje go poprzez pochwałę zmarłego, a także namowę żałobników do zachowania pamięci o zmarłym i naśladowania go.
- Styl wysoki (wzniosły). Mowa pogrzebowa powinna być w nim utrzymana. Dozwolone jest w nim stosowanie ornamentów, figur retorycznych i tropów.
Co ważne, mowa pogrzebowa, która jest wygłaszana przez członka rodziny lub przyjaciela zmarłej osoby, najczęściej ma bardziej osobisty charakter. To jej największy atut. Niemniej w takim przypadku szczególnie istotne jest to, aby mówca uporządkował swoje myśli i spisał je na kartce. Ułatwi to kontrolę nad emocjami podczas wystąpienia.
Mowa pogrzebowa – najważniejsze jej elementy
Żeby mowa pogrzebowa stanowiła hołd wobec zmarłego i dodawała żałobnikom otuchy, musi zostać skonstruowana w odpowiedni sposób. Oczywiście ostateczny jej kształt zależy od twórcy. Niemniej powinna ona zawierać określone elementy. Jakie?
- Wstęp. Powinien podkreślać cel przemówienia, np. „Zebraliśmy się tutaj, aby pożegnać…”.
- Rozwinięcie. Może zawierać odwołania do tekstów literackich i sentencji związanych z przemijaniem czy też cyklem życia i śmierci, a także indywidualne refleksje mówcy.
- Historia życia zmarłego. W tym fragmencie warto przywołać nie tylko najważniejsze fakty z życia zmarłej osoby, ale też wartości, jakimi się kierowała, co wniosła w życie innych, jakie miała pasje. Wypowiedzi powinny być utrzymane w tonie oddającym hołd zmarłemu.
- Osobista relacja. Mówca może odnieść się do relacji, jaka łączyła go ze zmarłą osobą. Ważne, aby koncentrował się na miłych wspomnieniach. Może nawet wygłosić wesołą anegdotę. To też dobry moment, aby wyrazić swój żal po stracie i tęsknotę. Mówca nie powinien jednak przesadnie koncentrować się na negatywnych emocjach.
- Zakończenie. Może zawierać krótkie pocieszenie żałobników i rady, jak załagodzić ból po stracie. W dobrym tonie jest też wyrażenie nadziei ponownego spotkania ze zmarłym, gdy przyjdzie na to czas, co doda zgromadzonym otuchy. W tym miejscu warto też podziękować osobom za przybycie.
Uroczysta mowa pogrzebowa coraz częściej stanowi uzupełnienie ceremonii pogrzebowej. Pozwala upamiętnić zmarłą osobę i oddać jej hołd. Odpowiednio napisana ułatwi żałobnikom uporanie się ze stratą i wleje w ich serca odrobinę otuchy. Żeby jednak spełniła swoje zadania, nie może w niej zabraknąć określonych elementów, takich jak wstęp, historia życia zmarłego czy też zakończenie. Tylko wówczas będzie spójna i kompletna.
źródło: pogrzebymortis.pl
